بررسی مقایسه ای حقوق رحم جانشین در ایران با قانون خاص جانشینی حامل در ایالت ایلینوی آمریکا

زمینه و هدف: رحم جایگزین یا رحم جانشین یکی از تحولات علمی دهه های اخیر در حیطه درمان ناباروری می باشد و تاکنون اثر و پیامدهای عمیقی در مذهب، حقوق، اخلاق و جامعه به دنبال داشته است. در این میان، وضع قواعد و قوانین خاص حقوقی می تواند بسیاری از چالشها، مشکلات و انحرافات برآمده از عملکرد سلیقه ای افراد در این قبیل موضوعات را مرتفع سازد. لذا در این مطالعه سعی شده است، با توجه به تفاوت در منابع حقوقی کشورها، راهکارهایی را که قانونگذار ایرانی هنگام وضع قانون خاص این موضوع باید مدنظر قرار بدهد، پیشنهاد گردد. روش بررسی: در این مقاله سعی شده است تا ضمن آشنایی با تنها قانون خاص موجود در موضوع جانشینی و چند منبع حقوقی دیگر، مقایسه ای اجمالی با حقوق مادر جانشین در ایران صورت گیرد. نتایج: قانون خاص جانشینی در برخی از کشورها چون هند و استرالیا، تنها در حد پیش نویس اوّلیه است و تاکنون تنها ایالت ایلینوی آمریکا به تصویب قانون خاص مبادرت کرده است. مقایسه این قوانین و مقررات محدود، تفاوت های ساختاری اندک و شباهت های بیشماری را بین آنها آشکار می کند. اگرچه این مسئله نوظهور در ایران نیز هنوز مطابق قانون خاصی نیست؛ ولی در حال حاضر، انجام آن با توجه به جواز شرعی گروهی از فقها و با استعانت از قواعد عمومی حقوق، امکان پذیر است. نتیجه گیری: به جز مسائل شرعی، عمده مفاد قوانین و مقررات موجود، پایه عقلانی دارند و براساس نیاز شکل گرفته اند. لذا می توان در تدوین قانون خاص جامع و مانع ایرانی نیز، از آنها استفاده کرد.